Stichting Afvaloven Nee

De provincie Fryslan toont op haar website het probleem van de stikstof. In een animatie wordt uitgelegd waarom stikstof verminderd moet worden en hoe de provincie dit gaat aanpakken.

De provincie Noord-Holland neemt drastische maatregelen vanwege het plafond van stikstofuitstoot waar de provincie al tegenaan zit. Er worden diverse bouwprojecten stilgelegd. Want bij het bouwen van huizen komt stikstof vrij, bijvoorbeeld door het aanleveren van materiaal door vrachtwagens. Als de panden in gebruik zijn genomen komt ook stikstof vrij door het gebruik van aardgas.

Er worden talrijke maatregelen genomen om het stikstofprobleem aan te pakken. Bestuurders in Fryslan, waaronder ex gedeputeerde Pyt Adema, tegenwoordig voorzitter van de Christen Unie, heeft zich jarenlang hard gemaakt voor de komst van een afvaloven in Harlingen. Het was toen al bekend dat deze oven voor een overcapaciteit van verbrandingsovens zou veroorzaken. Ton Doppenberg meldde die dreiging van overcapaciteit met droge ogen bij Omrop Fryslan.

En door die overcapaciteit is er logischerwijze te weinig afval op de Nederlandse markt ontstaan. In Friesland was sowieso al te weinig afval om de afvaloven te vullen en moest dus elders in Nederland afval gehaald gaan worden.

Tegenwoordig rijden elke dag vrachtauto’s uit heel Nederland naar het verre noorden om de Harlingse afvaloven te vullen. De gemeenten waar het afval vandaan komt zijn:

– de Groningse gemeenten Eemsdelta en Westerwolde,
– de Noord-Veluwse gemeenten Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Oldebroek en Putten
– Capelle aan den IJssel, Schiedam, Vlaardingen, Barendrecht, Albrandswaard en Ridderkerk

1 retourrit vanuit Schiedam is zo’n 400 kilometer. Het is een kleine moeite om in te denken hoeveel duizenden kilometers per dag wordt afgelegd om het afval in Fryslan te brengen. Voor Noord-Holland zou alleen deze verkeersbewegingen al genoeg zijn om een bouwproject stil te leggen.

Helaas blijft het niet bij de vervoersbewegingen. Want Omrin levert stoom aan de zoutfabriek. Om tot een gewenste productie temperatuur te komen bij de zoutfabriek zijn steunbranders 24 uur per dag bezig om dat te bewerkstelligen. Die steunbranders werken op aardgas en veroorzaken een enorme CO2 uitstoot, maar ook stikstofuitstoot.

Omrin gebruikt alle greenwash methoden die maar gevonden kunnen worden om de naam op het gebied van duurzaamheid hoog te houden. Het lukt hen om bekende Nederlanders hiervoor hun karretje te spannen. En met die manipulatie van denkbeelden wordt menigeen op het verkeerde been gezet. Omrin is een voorbeeld van een mindset waardoor nu maatregelen moeten worden genomen vanwege een stikstofprobleem. Als die mindset niet veranderd is het dweilen met de kraan open.

Voor de tweede keer stapt stichting afvaloven Nee (SAN) naar de Europese Commissie (EC) om opnieuw de Raad van State (RvS) tot de orde te roepen. De eerste keer dat SAN dit deed leidde dit tot een nieuwe en juiste toepassing van de regels. Tóen ging het over de rekenmethode van de zoutzuur uitstoot, waarbij een verkeerde rekencorrectie werd toegepast. Hierdoor blies de afvaloven van Omrin veel te veel zoutzuur de atmosfeer in. Nú gaat het niet om het zoutzuur, maar om metingen van temperaturen in de verbrandingskamer en daarmee om dioxines.

Na gedegen onderzoek had SAN vastgesteld dat de verbrandingstemperatuur van de oven te laag is en dat een door Brussel voorgeschreven fundamenteel onderzoek nooit heeft plaatsgevonden. Met als gevolg een groot risico op het vrijkomen van kankerverwekkende stoffen. De klacht die SAN nu bij de EC indient, gaat over hoe de verbrandingstemperatuur precies behoort te worden bepaald. De betreffende rekenmethode is al jarenlang een onderwerp van discussie, waarbij Omrin schimmig blijft over de door haar gemeten verbrandingstemperatuur. Volgens de Raad van State in zijn uitspraak van 20 oktober 2020 zou de temperatuur op een juiste manier gemeten worden. SAN heeft zich altijd verbaasd over deze uitspraak, aangezien voor haar duidelijk is, dat de hier geldende Richtlijn Industriële Emissies niet goed wordt uitgelegd en toegepast. Het specialistisch team van SAN is er inmiddels in geslaagd om op overtuigende wijze duidelijk te maken dat de uitspraak van de RvS aan alle kanten rammelt.

De advocaat van SAN, mr. Sarolea, die door Lawyer Monthly, een internationaal vaktijdschrift, in 2020 uitgeroepen is tot beste advocaat op het gebied van milieuwetgeving, is vastberaden:“Heel veel zaken die met de afvaloven te maken hebben kloppen niet en het is echt niet voor niets dat de Rekenkamer haar rapport over het handelen van de politiek destijds al de ondertitel mee gaf; ‘As ’t net kin sa’t moat, dan moat it mar sa’t it kin’.  Maar dat nu bij de uitleg van regels aangaande nota bene zéér giftige stoffen zelfs ook onze hoogste rechters zo te werk blijken te zijn gegaan, vind ik heel erg. Mijn vader is zijn hele leven rechter geweest, maar ik kan het helaas niet anders zien. We zien het al te veel op ook andere terreinen wat voor schrijnende gevolgen het kan veroorzaken als de overheid, de rechtsstaat en de Raad van State zich niet voldoende kritisch opstellen in voor de bevolking belangrijke issues. Bijna iedereen kent wel de toeslagenaffaire, die een grote impact heeft gehad op het vertrouwen van mensen in de overheid en de rechtelijke macht. Maar het gebeurt dus ook op andere gebieden zoals milieurecht. Al eerder heeft de Europese Commissie de Raad van State op de vingers getikt en wij hopen dat het ook dit keer gebeurt.”

Indien de EC ook dit keer de ingediende klacht terecht vindt, zal dat volgens de SAN grote consequenties voor de Harlinger afvaloven behoren te hebben. De oven stookt vochtiger afval dan waarvoor ze ontworpen is en na diverse storingen verbood/weigert de directie van OMRIN nog langer dioxinemetingen te laten doen. Het gaat hier bovendien om een overheidsbedrijf.

Het was een feitelijke constatering die de Leeuwarder Courant deed op 24 april. “De kostprijs voor het verwerken van afval gaat de komende jaren omhoog. Dat heeft te maken met oplopende CO2-heffing voor de industrie. Met de heffing heeft ook de afvaloven in Harlingen te maken.” Die zinsnede roept een belangrijke vraag op, namelijk de reductie van CO2 was destijds toch hét argument om de afvaloven te bouwen? En dat klopt. Want Omrin meldt op haar site dat de afvaloven ervoor zorgt dat er 75 miljoen kuub gas per jaar wordt bespaard. Dit komt doordat de zoutfabriek stoom afneemt van de afvaloven en daardoor niet meer op aardgas hoeft te stoken. Omgerekend is dat 148 miljoen kilo CO2 uitstoot per jaar.

Voor veel Friese wethouders was dat meer dan voldoende om hun gemeenteraden destijds te overtuigen dat de afvaloven gebouwd moest worden. En dat heeft gewerkt. De REC is, weliswaar na veel protest, er gekomen.

In 2014 meldde Omrin echter in haar elektronisch milieuoverzicht al dat om dezelfde hoeveelheid energie te krijgen, een keer zo veel CO2 vrijkomt bij de verbranding van afval als bij de verbranding van aardgas.

Dus van CO2 reductie was helemaal geen sprake. Het was vestzak-broekzak, maar dan in negatieve zin. Daarmee was het nog niet klaar. Want de zoutfabriek vraagt zoveel energie dat met alleen het verbranden van afval niet de temperaturen worden bereikt die nodig zijn voor het productieproces bij Frisia. Omrin heeft uit bittere noodzaak externe oververhitters inwerking gesteld om die temperaturen wel te bereiken. Hierbij is het extra wrang dat deze energievreters op aardgas werken.

De conclusie is dat de afvaloven veel meer CO2 uitstoot dan de zoutfabriek ooit deed. En daar draaien de burgers via afvalstoffenheffingen straks voor op. Want directeur Vernooij dreigde al in de Leeuwarder Courant: “het is of extra belasting betalen, of het is investeren in technieken die de CO2-uitstoot verlaagt. Het kost echter net zo veel geld.” En dat is een triest dreigement voor de burgers in Friesland. Want indirect betalen zij in feite voor de CO2 uitstoot wat bij de zoutfabriek hoorde. De directie van de zoutfabriek lacht ondertussen in zijn knuistje. Want, zorgen over de omstreden zoutfabriek of niet; zij zijn spekkoper. Geen hoog aardgasgebruik en al helemaal geen CO2 uitstoot. Met dank aan de afvaloven en de belastingbetaler.

De Raad van State heeft besloten onderzoek te doen naar de milieuvergunning van de afvaloven. Reden is dat er twijfels zijn of de omstreden en ingebouwde bypass legaal is. De bypass, of te wel de omleiding die de rookgassen om een filter lozen, is heel lang ontkent door John Vernooij, directeur van Omrin. Vernooij beweerde zelfs dat er geen bypass was aangevraagd en ook niet zou worden ingebouwd. Johan Vollenbroek van MOB, had grote kritiek op de afvaloven, juist vanwege de bypass. Vernooij stelde hem in een email gerust. De directeur meldde: “Ik kan je bevestigen dat we het bypassen van de rookgassen niet hebben aangevraagd en dat dit ook niet is in ingebouwd.”

Tijdens de zitting, die was aangespannen door 12 omwonenden, bleek dat de bypass niet op de tekening stond die bij de milieuvergunning hoort. De StAB die de Raad van State adviseerde over de milieuvergunning, is in die tijd ook afgegaan op wat John Vernooij hen vertelde. De StAB heeft dus onterecht gedacht dat er geen bypass zou worden ingebouwd en geloofde de directeur op zijn blauwe ogen.

Toen later de bouwvergunning openbaar kwam, was de bypass plotseling wel ingetekend, maar toen was de milieuvergunning al vergund.

Henri Sarolea, gekozen tot wereldwijd beste advocaat op het gebied van milieuwetgeving en die de omwonenden bijstaat, gaf nog maar eens aan hoe ernstig de bypass is. “Iedereen weet hoe gevaarlijk dioxines zijn voor de gezondheid. De bypass maakt het mogelijk dat rookgassen ongefilterd worden uitgestoten met alle gevolgen van dien. De bypass is nu zonder milieu-effect-rapportage (MER) ingebouwd en dat mag niet.”

Henri Sarolea, de advocaat van stichting afvaloven Nee, is door Lawyer Monthly , een internationaal vaktijdschrift uitgeroepen tot beste advocaat op het gebied van milieuwetgeving. Een wereldwijd advocaten platform beoordeelt jaarlijks advocaten van over de hele wereld en van verschillende specialisaties. Sarolea is al jarenlang de advocaat van stichting afvaloven Nee. Hij staat de stichting juridisch bij in hun strijd tegen Omrin en de provincie Fryslân betreffende misstanden bij de Harlinger afvaloven. Sarolea zelf is verbaasd over zijn internationale erkenning: “Ik heb geen idee wie hierachter zit, maar ik sluit niet uit dat de zaak van SAN, die we in Brussel tegen Omrin hebben doorlopen, doorslaggevend is geweest bij het toekennen van deze prijs.”

Sarolea had namens stichting afvaloven Nee na zes jaar procederen een klacht ingediend over de wijze waarop Nederland Europese richtlijnen toepast. En met succes. De Europese Commissie oordeelde dat Omrin een zelf bedachte meetcorrectie niet mocht toepassen en tikte daarmee ook de Raad van State, die deze meetcorrectie had goedgekeurd, op de vingers. Na de gedwongen herziening door de Raad van State moet Omrin zich aan de uitstootnormen houden die ze notabene zelf in de vergunningsaanvraag had aangegeven.  Onlangs heeft de Raad van State opnieuw een vreemde uitspraak gedaan in een zaak die Sarolea namens stichting had aangespannen tegen Omrin.

Dit keer gaat het om de zaak waarin Omrin niet altijd bij voldoende hoge temperatuur afval verbrandt, met als gevolg dat er giftige stoffen zoals dioxinen vrijkomen. Sarolea: “Naar aanleiding van de laatste uitspraak van de Raad van State in de REC procedure over het geknoei met de temperaturen en zuurstofpercentages, met zelfs duidelijke valsheid in geschrifte in een doorslaggevend rapport, wat door de Raad van State om onbegrijpelijke redenen buiten het dossier is gehouden, zal ik met mijn team, Bastiana Edwards-Hofman (Barcelona) en Jan Boekeloo (Groningen), het vervolg inhoudelijk bespreken. Namelijk het opnieuw neerleggen van een klacht in Brussel.”

Sarolea legt met zijn gewonnen prijs een link met de actualiteit aangaande misstanden bij de belastingdienst; “Er is uitstekend werk door individuele Kamerleden als Pieter Omzigt en Renske Leijten verricht waardoor nog meer duidelijk wordt, dat er heel veel mis is binnen onze rechtsstaat.  Een rechtsstaat, die denk ik al jaren in werkelijkheid meer verwantschap vertoont met een ‘netwerkcratie’ dan met een ‘democratie’.”

Zie ook: https://legalawards.lawyer-monthly.com/winners-edition/

en:   https://legalawards.lawyer-monthly.com/winners-edition/87/

Uit een uitspraak van de Rechtbank Noord-Nederland uit 2015 naar aanleiding van een rechtszaak tussen Frisia en Omrin blijken onthutsende feiten naar voren te zijn gekomen. Deze rechtszaak die zorgvuldig uit de publiciteit is gehouden, laten een schokkend beeld zien hoe Frisia en Omrin met elkaar omgaan. De uitspraak toont een nietsontziende handelswijze van Frisia en Omrin. De samenwerking is uitermate broos.

REC en Frisia bereikten, ver voordat de intentie over het bouwen van een afvaloven in Harlingen in de openbaarheid kwam, al op 15 juni 2006 en 4 september 2006 overeenstemming over de uitgangspunten voor hun samenwerking. Omdat de afzet van stoom en elektriciteit voor REC een belangrijkste pijler is van haar bedrijfsplan, hebben de overeenkomsten een looptijd van 15 jaar.

In geval van wanprestatie is de aansprakelijkheid van partijen voor schade geleden door de andere partij beperkt tot EUR 10 miljoen per schadeveroorzakende gebeurtenis. Structurele knalpijpen en de vele storingen kunnen niet als overmacht worden beschouwd.

Frisia verhuurt aan REC B.V. de WarmteKrachtenCentrale (WKC) voor een maandbedrag van € 80.960 exclusief omzetbelasting. Frisia heeft op 5 december 2012 en 3 januari 2013 aan REC voor de maanden november 2012 respectievelijk december 2012 een bedrag van € 97.961,60 per maand gefactureerd terzake de huur van de WKC door REC. REC heeft deze facturen onbetaald gelaten.

De REC is veroordeelt om aan haar tegen behoorlijk bewijs van kwijting, te betalen een bedrag van € 293.844,80 inclusief BTW, te vermeerderen met de wettelijke rente.

Lees verdere onthullende informatie in de uitspraak.

Het is groen en groener wordt het niet moet wethouder Chakor (GroenLinks) van de gemeente Groningen hebben gedacht. De gemeenteraad stond 18 november jl. voor de keuze wat te doen met het afval; kiezen voor het (semi)overheidsbedrijf Omrin of aanbesteden en kijken wie het beste past bij wat Groningen wil. Voor Daan Brandenbarg, woordvoerder voor de SP-Groningen, was er geen keuze. Het stond vast dat afval een publieke taak is. Grootste voordeel; “wij hebben straks als aandeelhouder invloed op de afvalverwerker.” 

De fracties van GroenLinks en SP zorgden voor een meerderheid bij het besluit van de gemeenteraad. Het afval van Groningen gaat naar Omrin. Maar het besef waar beide partijen nu precies voor gekozen hebben is er niet. Want een keuze voor Omrin is ook een keuze voor de afvaloven in Harlingen. Deze afvaloven staat pal langs de dijk van de Waddenzee. In de 10 jaar dat deze oven draait zijn er dusdanig veel storingen geweest dat serieus is overwogen om deze “ReststoffenEnergieCentrale” (REC) vroegtijdig te sluiten. Reden om dat niet te doen is dat alle aandeelhouders de rekening gepresenteerd zouden krijgen. Knalpijpen, ketelstoringen, zoutzuur erupties en dioxine wolken ten spijt: “Blijven renoveren is de minst slechte keuze” was de veel gehoorde gedachte. De afvaloven met de meeste storingen van Nederland rookt dus nog.

Een keuze voor Omrin is ook een keuze voor boren onder de Waddenzee naar zout door Frisia. De REC en de zoutfabriek zijn directe buren én afhankelijk van elkaar. De energie die bij de REC vrijkomt gaat naar de zoutfabriek. Met besparing van CO2 uitstoot tot gevolg. Indikken van zout vreet nu eenmaal energie. Het gebruiken van stoom door de REC heeft dat probleem opgelost. Alhoewel; met het verbranden van afval alleen lukt het niet om de hoge temperaturen te realiseren die de zoutfabriek nodig heeft. Aparte oververhitters zijn nodig om de gewenste temperatuur te realiseren. Die oververhitters staan continu aan en worden gestookt met aardgas uit Groningen. Groningen is dus niet meer gebaat bij het dichtdraaien van de gaskraan.
En wat die reductie van de CO2 betreft; bij het verbranden van afval komt veel CO2 vrij. Tel daarbij op de CO2 die de oververhitters veroorzaken en je komt tot een hogere CO2 uitstoot door de REC dan wat de zoutfabriek ooit deed. CO2 uitstoot opgelost? Nee, integendeel; de CO2 uitstoot is verhoogd.
 

Tenslotte is de gedachte van de SP om invloed te hebben als aandeelhouder van Omrin, veel te naïef gedacht. De gemeenteraad heeft invloed op de wethouder. Maar niet op de aandeelhouder. Deze juridische scheiding betekent de aandeelhouder namens Groningen autonoom, zonder verantwoording aan de Raad, zelf beslissen wat haar of hem goeddunkt. Invloed is dus nul, komma nul. De gemeenteraad in Harlingen heeft het zelf aan den lijve mogen ondervinden toen een toenmalige verantwoordelijk wethouder tegen een enorme kritische gemeenteraad meldde: “U kunt hoog of laag springen; ik hoef niet naar u te luisteren.”

Het is bij Omrin verder kijken dan de neus lang is. Iets wat GroenLinks Groningen en SP Groningen verzuimd hebben te doen.

Stichting afvalovenNee

Een jaar na boerenprotesten, naar aanleiding van kritiek op de veestapel die teveel stikstof produceert, concluderen de boeren dat de protesten weinig resultaat hebben gehad. Afvaloven Nee, die tijdens het grote protest tegen de bouw van de afvaloven scandeert dat protesteren helpt, trekt al eerder diezelfde conclusie. Vele handtekeningen, protestavonden en acties, waaruit feitelijk blijkt dat er geen draagvlak voor de REC in Harlingen bestaat, maken niets uit. De bouw van de afvaloven wordt gestart, overigens zonder een geldige bouwvergunning, en wordt tegen de wens van Harlinger bevolking en die van de omliggende plaatsen in gebruik genomen.

Geld is het toverwoord voor richting. En de richting wordt bepaald door Omrin. Uit het onderzoek van de Noordelijke Rekenkamer blijkt dat Omrin ervan uitgaat dat begin 2009 de REC in gebruik kan worden genomen. Dit betekent dat de benodigde procedures in 2007 moeten zijn doorlopen waarna in 2008 de bouw van de REC kan worden voltooid. Omrin heeft er alle belang bij om de REC voor 2009 in werking te hebben. Want er zijn contractuele en financiële verplichtingen aangegaan voor de bouw en financiering van de REC. Het te laat opleveren van de REC heeft daarom financiële consequenties voor Omrin.

Gedeputeerde Adema (CU), blijkt een groot voorstander van de afvaloven. Onder zijn leiding worden tal van adviesbureaus ingehuurd die de objectiviteit van de Provincie moeten aantonen. Maar de Noordelijke Rekenkamer toont pijnlijk aan hoe Gedeputeerde Staten Omrin de hand boven het hoofd houden. In de beoordelingsruimte die zij hebben wordt 10 keer tegenover drie keer positiever besloten in het voordeel van Omrin.  

Maar Adema gaat verder. Hij probeert in 2006 een achtergestelde lening aan Omrin te verstrekken voor de realisatie van de REC. Als blijkt dat dit zou kunnen worden aangemerkt als staatssteun, gaat de provincie hiermee niet verder. Adema neemt op verzoek van Omrin contact op met het Ministerie van EZ om subsidie te regelen. In het overleg wat hij hiermee heeft houdt hij een sterk pleidooi om de subsidieaanvraag voor de REC toe te wijzen. Uitkomst van het gesprek is dat namens het Ministerie van EZ wordt toegezegd dat Omrin nog voor eind 2006 een positieve beslissing op het ingediende subsidieverzoek zal ontvangen. Op 27 december 2006 verleent het Ministerie van EZ een subsidie van € 6 miljoen voor de realisatie van de REC.

Tegenstanders roepen de hulp van experts in om zich in de strijd te mengen ten einde  de bouw van de afvaloven te voorkomen.  Milieuactivist Johan Vollenbroek bekommert zich over de ontwikkelingen en helpt stichting afvaloven Nee in de juridische en technische strijd. Het lukt hem in 2010 om de milieuvergunning vernietigd te krijgen bij de Raad van State. Provincie en Omrin hebben er een gedegen tegenstander bij. Gedeputeerde Adema is ten einde raad en vraagt Vollenbroek of hij voor de provincie wil werken.

Als Omrin en provincie het uiteindelijk voor elkaar krijgen om de gewijzigde vergunning overeind te houden tijdens een nieuwe rechtszaak, waarbij Vollenbroek het niet lukt om daarbij aanwezig te zijn, worden grote stappen gezet naar de ingebruikname van de afvaloven.

Die ingebruikname gaat met horten en stoten. Vele storingen volgen en al snel moet bijvoorbeeld de hele verbrandingskamer opnieuw worden betegeld met nieuwe tegels. Omrin meldt dat die kosten worden doorberekend naar de Friese burgers. Ook de vele knalpijpen veroorzaken Omrin hoofdbrekens. De REC moet bij die storingen worden stilgelegd. En stilstand kost geld.

Toxicoloog Arkenbout vreest daarnaast dat bij de onvolledige verbranding die vooraf gaat aan het stilleggen, grote hoeveelheden dioxinen vrijkomen. Hij krijgt gelijk als na jarenlang druk uitoefenen de provincie niet anders kan dan dioxine te meten in de pijp van de afvaloven. Daaruit blijkt inderdaad dat grote hoeveelheden dioxine worden uitgestoten tijdens de storingen. Omrin, die de metingen betaalt, waardoor Gedeputeerde Staten geen moeilijk en politiek debat aan hoefde te gaan voor de financiering van de metingen, beëindigt vroegtijdig de metingen. Wat niet weet wat niet deert.

Maar de geest is uit de fles. Verschillende gemeenteraden in Friesland vinden dat Omrin er voor moet zorgen dat “dat ding” zoals de afvaloven is gaan heten, eindelijk eens goed moet gaan functioneren. Sluiting van de afvaloven wordt steeds vaker genoemd als uiteindelijk mogelijk gevolg.

Gemeente Harlingen, provincie en GGD Friesland sluiten een deal bij het instellen van een werkgroep die er voor moet zorgen dat de afvaloven beter gaat functioneren. Gemeente Harlingen is opdrachtgever, GGD Friesland de begeleider van de werkgroep en de provincie betaalt. De “begeleidingsgroep” zoals de werkgroep heet, bestaat uit voor- en tegenstanders. Omrin is als toehoorder bij de vergaderingen aanwezig. Al snel na aantreden verlaten diverse tegenstanders de begeleidingsgroep. Velen delen mee dat te subjectief en te positief in het voordeel van Omrin wordt besloten. Een handjevol adviseurs blijft over. De discussies worden steeds technischer. Met als gevolg dat de gesprekken uiteindelijk gevoerd worden door een paar personen.

Stichting afvaloven Nee, die besloten heeft niet in de begeleidingsgroep zitting te nemen, vraagt zich af welke kosten gemoeid zijn met die begeleidingsgroep. Via een WOB verzoek worden facturen opgevraagd. Uit de toegestuurde facturen blijkt dat er flink gedeclareerd wordt voor de bewezen diensten. Ook Vollenbroek, die gevraagd is als expert, dient facturen in.

STAF, een belangenclub voor land- en tuinbouw heeft blijkbaar nog een appeltje te schillen met Vollenbroek. Immers het op de agenda zetten van het stikstofprobleem was in hun ogen door MOB, de organisatie van Vollenbroek, gedaan. STAF publiceert een item op hun website waarbij Vollenbroek er stevig van langs krijgt. Met de kop “Friesland betaalt € 155.545 aan MOB voor behoud afvalverbrander” wordt de deur opengezet voor een robbertje openbaar bekvechten. En de reactie blijft dan ook niet uit. Vollenbroek meldt op zijn eigen website dat de lijntjes tussen de kopstukken van Agri Facts en de Nederlandse landbouwlobby zeer kort blijken. “Ook ontving de stichting donaties van grote veevoerfabrikanten, zonder hierover transparant te zijn” aldus MOB.

Al met al kan geconcludeerd worden dat geld een grote rol speelt in beïnvloeding. Het is (helaas) natuurlijk gedrag. En als de belangen groot zijn, groeit ook het belang van beïnvloeding. En met geld zijn de mogelijkheden om te beïnvloeden groter dan als je geen geld hebt. Stichting afvaloven Nee heeft het altijd moeten doen met giften, schenkingen en eigen investeringen. Zo werd bijvoorbeeld bij het huren van zaaltjes voor informatiebijeenkomsten meestal aan het einde van de bijeenkomst gevraagd om een gift, want de zaal moest wel betaald worden. De giften werden en worden als een grote steun in de rug gevoeld.

Maar hoe zou de wereld er uit hebben gezien als stichting afvaloven Nee beschikte over ruime financiële middelen? Wat als advocaten, adviseurs en belangrijke lobbyisten via belastinggeld waren bekostigd ten behoeve van stichting afvaloven Nee? Was er dan een afvaloven gerealiseerd? Het blijft uiteraard altijd een aanname, maar wij zijn ervan overtuigd dat daarop het antwoord is: (afvaloven) Nee!

Nadat de advocaat en experts van AfvalovenNee met succes hadden aangetoond dat Omrin de Europese regels aan haar laars lapte door veel te veel zoutzuur uit te stoten dan mocht, is nu de meting van de verbrandingstemperatuur aan de beurt. Voor de Raad van State heeft advocaat Sarolea duidelijk gemaakt dat Omrin zich niet houdt aan die regels. Terwijl afvalovens in omringende landen zich keurig houden, heeft Omrin lak aan die regels.

Het gaat hierbij om de verificatiemetingen die niet zijn gedaan. Door het nalaten van die metingen kan niet goed worden gecontroleerd of Omrin de juiste verbrandingstemperaturen realiseert. Bij een te lage verbrandingstemperatuur is er grote kans op uitstoot van dioxine.

De Harlinger Courant heeft in 2014 een steekproef mogen doen. Daaruit bleek dat de verbrandingstemperatuur in een maand meerdere keren en een langere tijd onder de minimum temperatuur dook. Omrin meldde bij de Raad van State dat die meting niet belangrijk was. De rechters waren zeer verbaasd dat de gegevens, voortgebracht uit de meetapparatuur, blijkbaar niets zouden voorstellen. Maar wie Omrin kent weet dat de waarheid bij hen vaak ver te zoeken is en het omstreden afvalbedrijf een Trumpiaanse houding hanteert in het geven van informatie en creatief omgaat met de feiten.

Omrin heeft de statuten niet gevolgd bij het wijzigingen van die statuten en heeft daardoor een onrechtmatig besluit genomen. Gemeenten worden op basis van aannames en een tijdelijke coronasituatie een structurele en vastgelegde dividend-vergoeding door de neus geboord.

Diverse gemeenteraden zijn onlangs geïnformeerd over de statutenwijziging die Omrin tijdens de algemene aandeelhoudersvergadering er doorheen heeft doorgedrukt.

De oude situatie was als volgt:

–          Is de solvabiliteit van de onderneming kleiner dan 25%, dan wordt automatisch de winst in zijn geheel gereserveerd (en dus niet uitgekeerd aan de aandeelhouders);

–          Is de solvabiliteit groter dan 25% maar kleiner dan 35%, dan wordt automatisch de helft van de winst gereserveerd;

–          Is de solvabiliteit groter dan 35%, dan wordt automatisch de winst in zijn geheel uitgekeerd aan de aandeelhouders.

Het voorstel was om het automatisme uit de regeling te schrappen. Uitkering van de winst of van een deel van de winst vindt niet meer automatisch plaats, maar op grond van een voorstel van John Vernooij.

“Vanwege de Coronacrisis is er in 2020 een aantal negatieve financiële ontwikkelingen te verwachten.”

raadsinformatiebrief gemeente Harlingen

De reden van de statutenwijziging is de coronacrisis, zo melden de colleges. In 2020 worden een aantal negatieve financiële ontwikkelingen verwacht door deze coronacrisis, aldus de raadsinformatiebrief van Harlingen. Deze aannames zijn:

–  Daling bedrijfsafval

–  Zeer sterke daling olieprijs (omzet energie circa €26 miljoen)

–  Onzekerheid in afzet gerecyclede kunststoffen (omzet circa €10 miljoen)

–  Onzekerheid in af name energie Frisia

–  Verwachte faillissementen klanten bedrijfsafval

Volgens de Omrin-directeur John Vernooij zijn het echter juist de niet-corona-argumenten die de doorslag hebben gegeven. ,,Ik zou het zelfs willen omkeren: ik denk dat als het alleen om corona ging de aandeelhouders niet met de plannen hadden ingestemd.’’ aldus de directeur in de Leeuwarder Courant.

“Maar af en toe valt de verbinding weg en kraakt het wat bij zo’n videovergadering. Het kan zijn dat ik iets gemist heb.”

Toch hebben gemeenten de coronacrisis wel opgevat als dé reden van de wijziging, blijkt uit de collegebesluiten. ,,Maar ja, af en toe valt ook de verbinding weg en kraakt het wat bij zo’n videovergadering. Het kan zijn dat ik iets gemist heb’’, zegt wethouder Jos Boerland van De Fryske Marren.

Wethouder Erik Faber van Súdwest-Fryslân zegt dat corona ,,echt de hoofdmoot’’ was. ,,We hadden het dividend graag willen hebben, want wij hebben ook onze problemen.’’

Onrechtmatig besluit

Bestudering van de statuten van Omrin laat duidelijk blijken dat artikel 27 van de statuten niet is gevolgd bij het omstreden besluit. In lid 7 van het artikel staat dat aandeelhoudersvergadering moet worden gehouden in de gemeente waar de vennootschap haar woonplaats heeft, in de gemeente Heerenveen of de gemeente Harlingen. Nu de vergadering heeft plaatsgevonden via een videoverbinding die ook voor haperingen en onderbrekingen zorgde, kan worden geconstateerd dat het besluit om de statuten te wijzigen simpelweg een onrechtmatig besluit is.